Dzieciństwo po rozwodzie. Opieka naprzemiena w perspektywie antropologicznej

Przydatne informacje
Nr wewnętrzny UW: 
501-d131-66-0006495
Nr umowy: 
2020/37/B/HS3/01114
Kierownik grantu: 
dr Maria Reimann
Wysokość dofinansowania: 
614 923,00
Termin rozpoczęcia: 
01-03-2021
Termin zakończenia: 
29-02-2024

Celem projektu „Dzieciństwo po rozwodzie. Opieka naprzemienna w perspektywie antropologicznej” jest zbadanie nowych form życia rodzinnego na przykładzie rodzin, w których po rozwodzie rodziców dzieci wychowywane są w tak zwanej opiece (pieczy) naprzemiennej. Opieka naprzemienna oznacza, że dziecko mieszka na zmianę z matką i z ojcem, w ustalonych, równych odstępach czasu (na przykład tydzień u matki tydzień u ojca). Zjawisko opieki naprzemiennej jest w Polsce nowe – sądy mogą o niej orzekać od 2015 roku - choć niektóre rozstające się pary decydowały się na takie rozwiązanie wcześniej, bez oficjalnego wyroku sądowego. Za orzekaniem o pieczy naprzemiennej stoi przekonanie, że takie rozwiązanie jest najlepsze z punktu widzenia dobra dziecka, które dzięki niemu będzie miało równie bliskie relacje z obydwojgiem rodziców pomimo rozpadu ich związku. Uczestnikami badań etnograficznych będą przed wszystkim dzieci, które wychowują się w opiece naprzemiennej, i to ich perspektywa będzie głównym przedmiotem zainteresowania badaczek. Badania przeprowadzone zostaną wśród dzieci w różnym wieku, a metody badawcze – przede wszystkim metody partycypacyjne, takie jak rysowanie, robienie kolaży, opowiadanie historii – zostaną dostosowane do wieku uczestniczek i uczestników. Badania przeprowadzone będą w ramach tak zwanych nowych studiów nad dzieciństwem, u których podstawy leży przekonanie, że dzieci są pełnoprawnymi aktorami społecznymi, a ich opinie we wszystkich dotyczących ich sprawach powinny być słuchane i brane pod uwagę. Oprócz badań z udziałem dzieci przeprowadzone zostaną także wywiady z dorosłymi – rodzicami i ekspertami (np. psychologami, sędziami), a także analiza dyskursu medialnego na temat dobra dziecka w sytuacji rozwodu, i poruszającej ten temat literatury dla dzieci i młodzieży. Dzięki wszystkim tym działaniom możliwe będzie głębokie zrozumienie i opisanie nowego zjawiska jakim jest opieka naprzemienna, i szerzej – tego, jak zmienia się sposób rozumienia i praktykowania rodziny.