Wystawa Lipowanie pod kierunkiem dr W. Lipińskiego

Lipowanie. Kultura religijna staroobrzędowców z Budziaku to nowa wystawa fotograficzną, którą od 1 lutego 2012 roku można obejrzeć w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej. Wystawa została przygotowana w ramach prac laboratorium etnograficznego „Religie i narody ukraińskiego Budziaku. Staroobrzędowcy nad Dunajem”.

W XVII wieku w rosyjskiej Cerkwi przeprowadzono reformy, które nie zostały zaakceptowane przez część wiernych. Zachowujących stare obrzędy sprzed reform i trwających przy „starej wierze” zaczęto wkrótce nazywać staroobrzędowcami lub starowiercami.

Prześladowani za swe przekonania staroobrzędowcy przenosili się na odległe rubieże Rosji lub migrowali poza jej granice. Nie minął wiek od reform, a pierwsi starowiercy zaczęli osiedlać się w delcie Dunaju. Ich osady powstawały między innymi w naddunajskiej części Budziaku, regionu, który w XX wieku znalazł się w granicach Ukrainy.
Budziackich staroobrzędowców, podobnie jak tych z Rumunii, Mołdawii oraz przylegających regionów Ukrainy, nazwano Lipowanami.

Surowe zasady wynikające z religii regulowały niegdyś całość życia staroobrzędowców – od wyglądu zewnętrznego po kontakty z innowiercami. Dziś w lipowańskich wsiach dawna wszechobecność religii jest o wiele mniej widoczna. Przysłaniają ją wpływy zarówno minionego systemu radzieckiego, jak i obecnej globalizacji. W prezentowanym na wystawie wyborze fotografii pominęliśmy te wymiary codzienności, koncentrując się na przejawach trwania staroobrzędowej tradycji religijnej.