Dzieciństwo: projektować/przeprojektować/odprojektować

Projekt jako metafora, paradygmat i narzędzie wydał nam się bardzo poręczną soczewką oglądania dzieciństwa w całej jego wieloznaczności i wielowymiarowości. I analogicznie - interdyscyplinarny dyskurs dzieciństwa, zyskujący w ostatnich latach rosnącą widzialność w publicznych i naukowych dyskusjach, nierzadko wykraczających poza przypisane mu pola pedagogiki czy psychologii, zainspirował nas jako płodna perspektywa badania nie tylko dziecięcych wymiarów życia społecznego. W zderzeniu tych dwóch pojęć: projektowania i dzieciństwa, w ich dynamicznej syntezie i inspirującej konfrontacji, chcemy poszukiwać frapujących pytań i intrygujący odpowiedzi na pytania o miejsce dzieciństwa w społecznych światach i o logikę projektowania jako klucz do jego rozumienia.

Projektowanie/przeprojektowanie/odprojektowywanie - to słowa klucze, które chcielibyśmy potraktować zarówno literalnie, jak i metaforycznie. Interesuje nas, jakim projektem jest współczesne dzieciństwo, w jaki sposób i jakimi środkami jest ten projekt realizowany, jakie są jego założenia, kto jest jego wykonawcą, a kto odbiorcą. Ważne są dla nas również konsekwencje (zarówno planowane jak i niezamierzone) traktowania dzieciństwa jako projektu, stąd prze/ i od/ projektowanie: chcemy przyjrzeć się hierarchiom, porządkom, relacjom władzy i dominującym dyskursom projektów dzieciństwa, a z drugiej strony chcemy poszukiwać strategii stanowiących krytyczne odpowiedzi na nie.

Zakładamy przy tym, że konstrukty dziecka i dzieciństwa raczej nieustannie mutują i ulegają ciągłym przekształceniom, reagując na to, jak zmienia się rzeczywistość wokół, niż - jakby chciał tego chociażby Neil Postman czy David Buckingham - że dzieciństwo znika czy umiera. W toku tych przemian, “odkrywamy” więc dzieciństwo chłopców i dziewczynek, bobasów i podlotków, dzieciństwo miejskie i wiejskie, klasowo uprzywilejowane i marginalizowane, biedne i bogate, pełno i niepełnosprawne, domowe i instytucjonalne, medialne i analogowe, edukowane i zabawiane, pracujące i cierpiące, bliskie i dalekie; zadajemy coraz to nowe pytania o jego granice i zakotwiczenia. Dzieciństwo jest przy tym fascynujące nie tylko samo w sobie - jako fenomen rozwojowy, wyjątkowy rozdział w naszych jednostkowych biografiach, ale także jako papierek lakmusowy poręczny w diagnozowaniu współczesnej kondycji kulturowej, społecznej i politycznej - czy będzie to projekt placu zabaw, alternatywnej edukacji, partycypacji publicznej czy ustawy o rodzinie zastępczej.

W ramach naszego interdyscyplinarnego spotkania chcemy gorąco zaprosić do dyskusji w ramach następujących obszarów, pozostawiając je jednocześnie otwarte na wszelkie inne dziecięco/dzieciństwo-projektowe refleksje:

• Projektowanie zachowań, postaw, wiedzy: edukacja (obywatelska, wojskowa, patriotyczna, antydyskryminacyjna), paradygmaty i mody wychowawcze, media, aktywizacja społeczna, partycypacja...
• Projektowanie ciała, zdrowia i choroby: pełno- i niepełnosprawność, profilaktyka zdrowia, biopolityka, ekologia, normalizacja i standaryzacja dzieciństwa, projektowanie dziewczęcego/chłopięcego ciała...
• Projektowanie dzieciństwa w prawie i polityce społecznej: dzieciństwo jako dobro prawne i projekt społeczny, dyskursy troski i opieki, prawa dziecka, projekty ustaw modelujących doświadczenia dzieciństwa...
• Projektowanie materialnej kultury dzieciństwa: estetyki, mody i trendy, edukacja, zabawa, ubrania, książki, meble, design...
• Projektowanie przestrzeni dzieciństwa: miasto, wieś, przestrzenie zabawy, nauki, przestrzenie publiczne, przestrzenie wirtualne, natura, przestrzenie instytucjonalne...
• Projektowanie czasu dzieciństwa: gry, zabawy, granice i grafiki, za dużo, za mało, za wolno, za szybko, czas wolny, czas pracy/nauki...
• Sztuka projektowania dzieciństwa: sztuka dla dzieci i z dziećmi, dzieci dla sztuki i w projektach artystycznych, edukacja artystyczna, instytucje kultury...
• Dzieci jako aktorzy projektujący swoje dzieciństwo: oddolność projektowania dzieciństwa, antyprojekty i kontrprojekty dzieciństwa, o czym mówią bunty dzieci, narracje dzieci o dzieciństwie i jego projektowaniu, partycypacja i dziecięce (obywatelskie) nieposłuszeństwo...

Nasza propozycja skierowana jest do interdyscyplinarnego środowiska badaczy i praktyków: pracowników, doktorantów, studentów i ekspertów poruszających się w ramach szeroko rozumianych nauk społecznych, edukacyjnych, humanistycznych, kognitywnych czy prawnych.

Organizator: Instytut Socjologii UAM
Partnerzy: CK Zamek, Centrum Sztuki Dziecka, Wydział Studiów Edukacyjnych UAM
Termin: 11-12 października 2018, Poznań
Nabór abstraktów: do 15 sierpnia, pod adresem dziecinstwo.konferencja@gmail.com
Format zgłoszenia: abstrakt do 1500 znaków oraz bio do 500 znaków
Opłata konferencyjna: 150 zł
Komitet organizacyjny: dr Maja Brzozowska, Zofia Małkowicz
Rada Naukowa: dr Iwona Chmura-Rutkowska, prof. Anna Królikiewicz, dr hab. Magdalena Radkowska-Walkowicz, dr Monika Rosińska, dr hab. Agata Skórzyńska, Jola Starzak