Międzyuczelniany Obóz Etnograficzny - Kolbuszowa

Tematem Międzyuczelnianego Obozu Etnograficznego - Kolbuszowa jest przestrzeń przydomowa współczesnej wsi lasowiackiej. Tej problematyce poświęcone będą etnograficzne badania terenowe realizowane w: Kolbuszowej Górnej, Nowej Wsi, Domatkowie i Brzezówce. Integralną częścią wyjazdu są również warsztaty muzealne prowadzone przez doświadczonych muzealników z Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej - instytucji goszczącej MOE. Celem wyjazdu jest bowiem: zgromadzenie materiału etnograficznego i dokumentacji fotograficznej oraz zdobycie wiedzy o zastosowaniach pozyskanej w terenie wiedzy w praktyce muzealnej. Zebrane materiały terenowe zostaną zarchiwizowane w Archiwum Naukowym Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej.

Do uczestniczenia w Międzyuczelnianym Obozie Etnograficznym - Kolbuszowa zostały zaproszone osoby studiujące w ośrodkach etnologicznych z Warszawy, Krakowa i Łodzi oraz osoby pracujące w muzeum typu skansenowskiego.

Warsztaty muzealne będą dotyczyć:

- wykonywania dokumentacji fotograficznej w terenie i w muzeum;

- przygotowywania aranżacji w skansenie (na przykładzie zagrody kolonistów niemieckich z Bożej Woli);

- działań projektowych realizowanych przez Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej;

- edukacji i upowszechnianiu w muzeum (lekcje muzealne, kontakty z twórcami, warsztaty).

Warsztaty będą uzupełnione o zwiedzanie Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej, zapoznanie się z grupą etnograficzną Lasowiaków oraz udział w wydarzeniach organizowanych w ramach Dni Otwartych Funduszy Europejskich – imprezie plenerowej poświęconej dziedzictwu kulturowemu regionu

Badania terenowe

- realizowane w miejscowościach: Kolbuszowej Górnej, Nowej Wsi, Domatkowie i Brzezówce;

- tematyka badań zakłada posługiwanie się kwestionariuszem, w którym zagadnieniami są: historia gospodarstwa (plan gospodarstwa, budynki, zachodzące zmiany); ogrodzenia; elementy ozdobne obejścia; produkcja rolna (wykorzystywanie maszyn rolniczych), przydomowe ogrody warzywne, sady i krzewy owocowe, rośliny ozdobne; ujęcia wody i jej magazynowanie; zwierzęta hodowlane i domowe; dźwięki i zapachy; wykorzystanie przestrzeni przydomowej (sklepy, warsztaty, rekreacja); sacrum (np. kapliczki w obrębie gospodarstwa);

- wymogiem jest przeprowadzenie min. 10 wywiadów etnograficznych trwających min. 45 min (wywiady mogą być prowadzone w zespołach dwuosobowych), robienie notatek terenowych oraz wykonanie dokumentacji fotograficznej - min. 100 zdjęć.

Po zakończeniu badań zebrane materiały zostaną zarchiwizowane w Archiwum Naukowym Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej i będą dostępne (podobnie jak wyniki wcześniej zebranych materiałów) wszystkim zainteresowanym uczestnikom MOE - Kolbuszowa także po zakończeniu projektu.

Literatura przygotowująca do badań:

• Radwański J., O przestrzeni przydomowej współczesnej wsi lasowiackiej, „Biuletyn Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej” 2021, nr 5, s. 207-232.
• Ruszel K., Lasowiacy. Materiały do monografii etnograficznej, Rzeszów: Muzeum Okręgowe 1994.
• Tejchma J., Przemiany systemu wartości. Kształtowanie się nowego modelu życia i współżycia mieszkańców wsi w powiązaniu ze zjawiskami współczesnej migracji, w: Źródła kultury ludowej Puszczy Sandomierskiej, red. K. Ruszel, Kolbuszowa: Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej 2014, s. 305-314.
• oraz publikacje na stronie internetowej Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej: http://www.muzeumkolbuszowa.pl/2012-10-21-10-16-45/badania 

Efekty uczenia

Po zakończeniu zajęć osoba uczestnicząca w nich:

• ma wiedzę na temat przestrzeni przydomowej wsi lasowiackiej i zachodzących w niej zmian;
• ma wiedzę na temat specyfiki muzealnictwa skansenowskiego;
• potrafi realizować projekt badawczy oparty na badaniach terenowych;
• potrafi zaaranżować wystawę muzealną i przygotować projekt edukacyjny;
• rozumie zmiany (ich przyczyny i skutki) zachodzące w przestrzeni przydomowej wsi;
• rozumie i poddaje refleksji ideę muzealnictwa skansenowskiego;
• jest uwrażliwiona na zagadnienia przestrzeni przydomowej współczesnej wsi, poddaje ją refleksji i krytycznej ocenie;  
• jest uwrażliwiona na problemy muzealnictwa skansenowskiego.

Zasady zaliczenia

• uczestniczenie w warsztatach muzealnych;
• przeprowadzenie min. 10 wywiadów etnograficznych (na podstawie przekazanego kwestionariusza) trwających min. 45 min (wywiady mogą być prowadzone w zespołach dwuosobowych);
• wykonanie dokumentacji fotograficznej - min. 100 zdjęć;
• prowadzenie i przekazanie notatek terenowych;
• opracowanie wywiadów z elementami transkrypcji i złożenie ich do końca sesji letniej roku akad. 2023/2024

Informacje dodatkowe (ważne)

MOE - Kolbuszowa jest finansowany (nocleg i wyżywienie: śniadanie i obiadokolacja) ze środków pozyskanych przez Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej z Fundacji na Rzecz Kultury i Sportu.
Planowanym podsumowaniem MOE-Kolbuszowa jest seminarium, podczas którego zostaną zaprezentowane wyniki badań w formie prezentacji fotograficznej, koncepcji wystawy lub w innej uzgodnionej formie. Seminarium planowane jest na październik-listopad 2024.