„Zwrot ludowy” a mniejszość rolnicza w Polsce

Zwrot ludowy postrzegamy w kontekście procesów dekolonizacji i emancypacji warstw ludowych, ale jest on zarazem wpisany w konstruowanie tożsamości przez współczesne, post-transformacyjne elity, lub szerzej – współczesną klasę średnią. Dominują w nim antropologizujące konstrukcje kulturoznawcze wobec dyskursów historycznych i etnologicznych w odpowiedzi na zmiany typów przekazu: subiektywizacja narracji zajmuje miejsce dystansu; pamięć wypiera historię i koncentruje się na indywidualnych traumach; dominują mroczne i sensacyjne aspekty plebejskiej rzeczywistości. Co z tego wynika dla współczesnej mniejszości rolniczej i jej borykania się ze skomplikowaną rzeczywistością gospodarczą, z trwałością stereotypów i podziałów w ramach symbolicznych hierarchii społecznych? Próbuję odpowiedzieć na to pytanie na podstawie badań etnograficznych i twórczości artystycznej rolników oraz artystów dwóch światów, którzy tworzą pomiędzy miastem a rodzinną wsią.

Ilustracja:
1. Daniel Rycharski, Z wystawy „Umarła klasa” w Galerii Guni Nowik, 2017.
2. Stanisław Baj, Portret matki
3. Daniel Rycharski, Hybryda (Królikolis), fresk na altanie gospodarstwa agroturystycznego Zagroda pod Lipami.
(zdjęcia M. Zowczak)