Podhalańskie narracje o uchodźczyniach i uchodźcach wojennych z Ukrainy

Artykuł przedstawia projekt badawczy dotyczący zmian wyobrażeń wiejskich społeczności powiatu Nowy Targ na temat mieszkańców Ukrainy po inwazji rosyjskiej w lutym 2022 r. Projekt realizowany metodami etnograficznymi w latach 2023-2024 pokazał, jak zmieniły się narracje dotyczące kobiecości, chwytające zarówno wizerunek uchodźczyń z Ukrainy jak i autowizerunek góralskich rozmówczyń. Analiza narracji związanych z konstruowaniem męskości ujawniła podwójne standardy męskich powinności wobec ojczyzny. Rozmowy z dziećmi ze szkoły podstawowej ukazywały zmagania kadry nauczycielskiej budującej w dzieciach postawy otwartości z krytycznymi opiniami przekazywanymi dzieciom przez rodziców. Zestawienie narracji objaśniających cel i sens praktyk pomocowych w dwóch wspólnotach: religijnej i politycznej zaprezentowało różnorodność sposobów objaśniania podobnych działań. Praca, będąca wartością fundamentalną na Podhalu okazała się kluczową kategorią stosowaną do oceny migrantów, zarówno z Ukrainy jak też z krajów pozaeuropejskich. Resentymenty związane z wydarzeniami na Wołyniu, wciąż funkcjonujące w pamięci społecznej, były wyciszane w rozmowach, aby nie podważać zasadności zrywu pomocowego. Narracjom o wojennych uciekinierach z ogarniętej wojną Ukrainy towarzyszyły geopolityczne dyskursy spiskowe ujawniające głębsze sensy wydarzeń politycznych.