Seminaria magisterskie 2015/2016
W roku akademickim 2015/2016 studenci pierwszego roku będą mieli do wyboru sześć seminariów magisterskich. Poprowadzą je dr hab. Agnieszka Kościańska, dr hab. Magdalena Radkowska-Walkowicz, dr hab. Sławomir Sikora, prof. dr hab. Jerzy S. Wasilewski, dr hab. prof. UW Maciej Ząbek i prof. dr hab. Magdalena Zowczak. W trakcie seminariów studenci pod okiem doświadczonych badaczy będą pracowali nad własnymi projektami i przygotowywali pracę magisterką.
Dr hab. Agnieszka Kościańska
Seminarium magisterskie. Antropologia płci i seksualności
W ostatnich latach problematyka płci i seksualności rozpala do czerwoności debaty w Polsce i na świecie. Małżeństwa jednopłciowe, przemoc seksualna, zmiana płci – dlaczego właśnie te, pozornie prywatne, kwestie wywołują takie kontrowersje w sferze publicznej? Mam nadzieję, że w czasie seminarium przyjrzymy się tym sprawom w Polsce i globalnie; w kontekście miejskim i wiejskim; współcześnie i z uwzględnieniem uwarunkowań historycznych; w dyskursie i w praktykach dnia codziennego. Zmienność ról płciowych, konstruowanie tożsamości seksualnych, homofonia, płeć i seksualność a religia – to tylko niektóre możliwe tematy prac.
Serdecznie zapraszam studentów, którzy pragną zgłębiać problematykę płci i seksualności, a także tych, którzy chcą wykorzystać te kategorie do analizy innych zjawisk, np. systemów prawnych, medycznych czy religijnych. Seminarium będzie przestrzenią ożywionej dyskusji, rzetelnej pracy nad tekstem, doskonalenia warsztatu etnograficznego i okazją do prowadzenia badań na wybrane przez uczestniczki i uczestników tematy.
Dr hab. Agnieszka Kościańska specjalizuje się w antropologicznych studiach nad płcią i seksualnością; opowiada się za antropologią zaangażowaną i obecną w przestrzeni publicznej. Jest autorką książek Płeć, przyjemność i przemoc. Kształtowanie wiedzy eksperckiej o seksualności w Polsce (2014) oraz Potęga ciszy. Konwersja a rekonstrukcja porządku płci na przykładzie nowego ruchu religijnego Brahma Kumaris; współredaktorką zbiorów Kobiety i religie (z Katarzyną Leszczyńską, 2006) i Gender. Perspektywa antropologiczna (z Renatą E. Hryciuk, 2007), redaktorką podręcznika Antropologia seksualności. Teoria. Etnografia. Zastosowanie (2012). Niebawem ukaże się przygotowana przez nią wspólnie z Kamilą Dąbrowską i Magdaleną Grabowską książką Antropologia wobec dyskryminacji.
Dr hab. Magdalena Radkowska-Walkowicz
Seminarium magisterskie. Antropologia nowoczesności
Na seminarium Antropologia nowoczesności zapraszam przede wszystkim osoby, które chciałyby zająć się kwestiami związanymi z ciałem, antropologią medyczną, kulturowymi wymiarami reprodukcji, a także antropologią pokrewieństwa, rodziny i macierzyństwa. Bliska jest mi perspektywa badań nad dzieciństwem i młodzieżą, a także gender studies. Na seminarium możemy też podjąć tematy dotyczące różnych zjawisk charakterystycznych dla współczesnej kultury, a wynikające z rozwoju technologii i kultury popularnej. Mile widziane będą projekty interdyscyplinarne, wykorzystujące oprócz narzędzi antropologicznych, refleksje filozoficzne, teoretyczno-literackie czy kulturoznawcze.
Na seminarium będziemy się skupiać na Państwa projektach badawczych, wspólnie je omawiać i doskonalić. Aby móc spojrzeć na dany problem z nowej, nieoczywistej perspektywy, będziemy także zapraszać gości reprezentujących różne dyscypliny naukowe i organizacje pozarządowe.
Dr hab. Magdalena Radkowska-Walkowicz pracuje w IEiAK od 2007 r., od 2013 r. współpracuje z Instytutem
Filozofii UW w ramach kierunku Bioetyka. Interesuje się antropologią medycyny, kulturowymi wymiarami technologii reprodukcyjnych, genetyki oraz dzieciństwa i macierzyństwa. Współzałożycielka Interdyscyplinarnego Zespołu Badań nad Dzieciństwem UW. Autorka książek Doświadczenie in vitro. Niepłodność i nowe technologie reprodukcyjne w perspektywie antropologicznej oraz Od Golema do Terminatora. Wizerunki sztucznego człowieka w kulturze i redaktorka antologii Etnografie biomedycyny (z Hubertem Wiercińskim), Doświadczanie świata, doświadczanie lektury oraz Antropolog wobec współczesności (z Anną Malewską-Szałygin). Publikowała m.in. w „European Journal of Women’s Studies”, „Reproductive Health Matters”, „Ethnologia Europaea”, „Etnograficzeskoje Obozrenie” „Dialogu”, „Przeglądzie Filozoficznym”, „Kontekstach”, „Kulturze Współczesnej”, „Kwartalniku Filmowym” magazynie „(op.cit.,)” i „Kulturze Popularnej”. Kierowniczka dwóch grantów badawczych finansowanych ze środków NCN: Nowe technologie reprodukcyjne – perspektywa childhood studies oraz Zdrowie w opiniach dzieci – ujęcie childhood studies.
dr hab. Sławomir Sikora
Miasto, wizualność, pamięć - perspektywa antropologiczna
Chciałbym, żeby tematy rozwijane przez studentów w ramach mojego seminarium koncentrowały się wokół przynajmniej jednego z trzech pojęć-haseł wymienionych w tytule. Każda z tych kategorii jest pojemna, z każdą wiąże się już bogata literatura antropologiczna. Miasto, jest w Polsce w miarę nowym obszarem, ale też przedmiotem badań dla antropologów. Antropologia wizualna od pewnego czasu wydaje się ważną subdziedziną antropologii. Pamięć była w antropologii od zawsze ważną kategorią (pamięć, tradycja, dziedzictwo). Niezależnie od wcześniejszych umocowań wszystkie one zyskują dziś świeże teoretyczne ujęcia. Mam więc nadzieję, że mogą być przedmiotem inspirujących dyskusji, a w przyszłości ciekawych i ważnych prac.
Sławomir Sikora – adiunkt w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej UW. Zajmuje się przede wszystkim antropologią wizualną, antropologią miasta i antropologią współczesności. Autor książek Fotografia. Między dokumentem a symbolem (2004) oraz Film i paradoksy wizualności. Praktykowanie antropologii (2012), a także sporej liczby artykułów publikowanych m.in. w „Kontekstach”, „Kwartalniku Filmowym”, „Kulturze Współczesnej” i „Literaturze Ludowej”. Współpraca kuratorska przy wystawie Nostalgia urzeczywistniona. Afryka w fotografiach Kazimierza Zagórskiego (Zachęta 2005). Współautor filmu Żeby to było ciekawe (2009) i współredaktor książki Zanikające granice. Antropologizacja nauki i jej dyskursów (2009). Koordynator projektów: Oddolne tworzenie kultury oraz Obrazy różnorodności kulturowej i dziedzictwa. Zob. też http://slawomirsikora.net/.
prof. dr hab. Jerzy S. Wasilewski
Seminarium magisterskie. Antropologia symboliczna
Chociaż w praktyce uczestnicy tego seminarium wybierają bardzo różne tematy prac magisterskich, to w założeniu ma ono służyć tym, którzy zainteresowani są problematyką azjatycką (zwł. Syberia, Azja Centralna i Wschodnia), a także tym, którzy badane zjawiska chcą rozpatrywać w perspektywie ponadnarodowej, globalnej. Ponadto, ze względu na aktualne zainteresowania prowadzącego kwestiami „NiePoważności”, mile widziane są osoby chcące badać wszelkie formy ludyczności, komizmu i transgresji w kulturze współczesnej, także w internecie.
prof. Jerzy S. Wasilewski- Moje bieżące poszukiwania koncentrują się wokół zagadnień globalizacji. Etnolog/antropolog staje tu wobec dylematu: jak badać ten potężny proces, nie powielając ogólnikowych czy banalnych diagnoz, sporządzanych przez wielkich ideologów. Moja odpowiedź brzmi: „patrzeć (badać) lokalnie, widzieć (interpretować) globalnie”. W zgodzie z tą dewizą zbieram pochodzące z różnych obszarów świata (głównie z Azji) materiały, tworząc konkretne „studia przypadków”. Potężny prąd globalizacji przeciska się zawsze przez jakieś lokalne „ucho igielne”, kształtując — a jednocześnie będąc kształtowanym — przez różnorodne miejscowe realia. W badaniach terenowych i penetracjach, jakie najchętniej prowadzę na obszarach Azji Centralnej, Syberii i Dalekiego Wschodu, kontynuuję dawne zainteresowania tradycyjnymi systemami symbolicznymi (archaiczne modele świata, szamanizm). Dziś, gdy przeszły one radykalną dezintegrację, a na dodatek w antropologii dawno już odtrąbiono „koniec paradygmatu”, nie da się patrzeć na nie w stary sposób strukturalno-systemowy. Ważne jest spotkanie z konkretnym człowiekiem jako autorem i twórcą w kontekście jego kultury. Moje prace gabinetowe mają na celu zamknięcie dwóch obszarów nienowej refleksji. Pod hasłem „NieCzystość” ujmuję problematykę tabu, zakazów magicznych, wykluczenia, wydzielenia i skalania. Natomiast „NiePoważność” to wielka sfera zachowań kulturowych (w tym anty-kulturowych), których wspólnym mianownikiem jest śmiech.
dr hab. prof. UW Maciej Ząbek
Seminarium magisterskie. Antropologia społeczna, stosowana i polityczna
Na seminarium witam chętnie każdego, którego planowana praca mieści się w szeroko rozumianej antropologii społecznej, w tym stosowanej i politycznej. Najbardziej interesują mnie jednak badania dotyczące organizacji pozarządowych lub międzynarodowych oraz te, których wyniki mogą znaleźć potencjalnie szybkie zastosowanie praktyczne. Osobiście koncentruję się na studiach uchodźczych i migracyjnych, dlatego tematyka z zakresu tej problematyki jest mi najbliższa (dotyczy to zwłaszcza środowisk migrantów w Polsce i poza Polską, problematyki integracji, postaw wobec innych, stereotypów itp.).
Bardzo ważny jest dla mnie w antropologii aspekt geograficzny. Badania prowadzone zarówno za naszą wschodnią granicą (Białoruś, Ukraina, Rosja, region Kaukazu), jak na terenach dalszych, w szczególności dotyczących świata islamu i Afryki cieszą się moim szczególnym zainteresowaniem (dotyczy to też migrantów z tamtych stron). Zdając sobie sprawę, że nie każdy może zorganizować sobie badania na tak odległych obszarach, w przypadku Afryki dopuszczam możliwość powstania prac także na podstawie źródeł zastanych (np. materiałów ikonograficznych lub z literatury pięknej).
prof. Maciej Ząbek - zajmuje się antropologią społeczną, polityczną i stosowaną. Prowadzi badania dotyczące problematyki etnicznej, studiów uchodźczych, migracyjnych i nad islamem w Polsce, Sudanie oraz krajach ościennych. Interesują go konteksty kulturowe praw człowieka, etnografia Afryki, Bliskiego Wschodu i Kaukazu. Jest autorem m.in. książek Arabowie z Dar Hamid. Społeczność w sytuacji zagrożenia ekologicznego, Biali i Czarni. Postawy Polaków wobec Afryki i Afrykanów oraz Uchodźcy w Polsce. Próba spojrzenia antropologicznego (razem z S. Łodzińskim).
prof. dr hab. Magdalena Zowczak
Seminarium magisterskie. Religijność, tożsamość, kultura symboliczna
Moje zainteresowania naukowe dotyczą związków między kulturą religijną i tożsamością w różnych środowiskach i grupach społecznych. W zakresie antropologii religii zajmuję się studiami nad apokryfem, modlitwą i ofiarą oraz współczesną ekspresją religijną. (Opublikowałam ostatnio „Religijność na pograniczach. Eseje apokryficzne”, Wyd. DiG, Warszawa 2015. Drugie wydanie mojej monografii Biblia ludowa. Interpretacje wątków biblijnych w kulturze wsi dostępne jest również w wersji elektronicznej). Szczególną wagę przywiązuję do badań etnograficznych i ich dokumentacji. Moje doświadczenia z badań terenowych obejmują – poza Polską centralną i wschodnią – Litwę, Białoruś (Brasławszczyznę) i Ukrainę (Podole i obwód lwowski) oraz, bardziej turystycznie, Bułgarię. Realizuję obecnie projekt finansowany przez NCN: „Kultura religijna wobec zmian społecznych. Studium porównawcze społeczności lokalnych (Polska-Ukraina)”. Staram się powiązać semantykę wyobrażeń religijnych z praktykami społecznymi w kontekście zmian kulturowych (w tym w zakresie komunikacji). Sprawozdanie z badań grantowych na Podolu (z moją ostatnią grupą laboratoryjną) oraz prezentujących je wystaw fotograficznych można znaleźć na stronie: www.etnologia.uw.edu.pl/www/kultura-religijna-Polska-Ukraina.
Przywiązuję dużą wagę do wspólnej pracy na seminariach. Listy lektur tworzymy w zależności od problematyki projektów prac uczestniczek i uczestników. Artykuły z wybranych prac magisterskich powstałych na moim seminarium opublikowaliśmy w tomie W cieniu drzewa wiar. Studia nad kulturą religijną na pograniczach Slaviae Orthodoxae (Wyd. DiG, Warszawa 2009). Wypromowałam około pięćdziesięciu prac magisterskich.
Więcej o seminarium